VNAM - Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam

Nhân dịp lễ Quốc khánh Pháp (14/7), đêm 13/7/2009 tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã diễn ra một chương trình hoà nhạc do Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội (thuộc Học viện Âm nhạc quốc gia VN) trình tấu dưới đũa chỉ huy của nữ nhạc trưởng Pháp Claire Levacher và sự hiện diện của nghệ sĩ piano Pháp Michel Bourdoncle và nghệ sĩ piano Việt Nam Tạ Quang Đông.

Claire Levacher là một chỉ huy dàn nhạc đầy cá tính. Bà hiện là GĐ âm nhạc của dàn nhạc gồm những nghệ sĩ đoạt giải thưởng của Nhạc viện quốc gia Paris, đồng thời là giáo sư lớp nhập môn chỉ huy ở đó. Vốn là một nghệ sĩ piano với ba giải thưởng ở Nhạc viện Paris, nhưng bà lại là thạc sĩ chỉ huy dàn nhạc tốt nghiệp tại ĐH Michigan (Hoa Kỳ) và trở về tu nghiệp nâng cao ngành chỉ huy ở Musik Hochschule tại thủ đô Vienne (Áo) với GS Leopold Hager nổi tiếng.

Bà đã giành nhiều giải thưởng chỉ huy ở Châu Âu và đã từng cộng tác với các chỉ huy nổi tiếng như Pierre Boulez (một nhạc sĩ kiệt xuất của trường phái Tiên phong)... Điều độc đáo ở Levacher là bà rất thích âm nhạc VN. Trong đêm hoà nhạc này, tác phẩm bà chọn để mở đầu chương trình là một tác phẩm nổi tiếng của nước ta. Đó là "Rhapsody Việt Nam" của nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Hội Nhạc sĩ VN. Với cá tính của mình, Levacher đã thổi lửa vào tác phẩm quen thuộc này.

Ta bỗng thấy một VN căng chật tiếng trống mõ một thời giữ nước và hiện diện như một cơ thể âm thanh đặc biệt với sự giao hoà giai điệu dân ca giữa đồng bằng và miền núi, một VN chứa chan hy vọng về tương lai. Với những nhịp vung đũa mạnh gọn, xen kẽ cùng những nhịp đũa uyển chuyển dịu dàng, Lavecher đã cùng dàn nhạc mang đến người nghe thêm một cách thưởng thức "Rhapsody Việt Nam".

Sau "Rhapsody Việt Nam", tác phẩm tiếp theo được chọn trình diễn là bản "Concerto cung rê thứ viết cho hai đàn piano và dàn nhạc" của Francis Poulenc. Lại thêm một điều khác lạ của đêm diễn khi hai nghệ sĩ piano xuất hiện. Đó là nghệ sĩ Pháp Michel Bourdoncle và nghệ sĩ VN Tạ Quang Đông. Tiến sĩ âm nhạc Tạ Quang Đông bảo vệ thành công luận án của mình năm 1996 tại Học viện Âm nhạc Gnessin (Nga) dưới sự hướng dẫn của GS-TS T.Susico. Anh hiện là giảng viên piano của Học viện Âm nhạc quốc gia VN và đã tham gia trình tấu nhiều chương trình. Có lẽ lâu lắm rồi, người thưởng thức âm nhạc ở thủ đô mới được nghe một bản concerto do hai piano trình tấu cùng dàn nhạc. Hai nghệ sĩ: Một Pháp, một VN lúc là độc tấu, lúc là song tấu. Sự thành công trong trình tấu dưới đũa chỉ huy của Levacher đã khiến khán giả hưởng ứng nhiệt liệt bằng những tràng vỗ tay khiến cho "cặp bài trùng" này phải trình tấu thêm một tiểu phẩm.

Đêm diễn khép lại với cuộc trình tấu bản "Giao hưởng số 7 cung la trưởng" của L.V.Beethoven. Ơ Hà Nội, các bản giao hưởng trong 9 giao hưởng của L.V.Beethoven thường được trình tấu là các bản giao hưởng số 3, số 5, số 6 và số 9. Dường như chưa hề có cuộc trình tấu với các bản giao hưởng khác. Bởi vậy, tuy tác phẩm cổ điển, song lại là mới mẻ với nhiều người thưởng thức.

Bản "Giao hưởng số 7 cung la trưởng" của L.V.Beethoven đã được nhạc sĩ Đức Wagner gọi là "bản giao hưởng vũ khúc", còn nhạc sĩ Nga P.I.Tchaikovsky thì thán phục: "Không thể diễn đạt bằng lời vẻ đẹp kỳ diệu của sự đa dạng vô tận mà lại thống nhất này...". Dưới đũa chỉ huy độc đáo của Claire Lavacher, sự đa dạng và thống nhất của tác phẩm đã được thể hiện sáng trưng đêm diễn.

Nguyễn Thụy Kha
www.laodong.com.vn